Zwiedzanie Stambułu z przewodnikiem. Atrakcje Stambułu

• rejs cieśniną Bosfor i podziwianie yali znajdujących się wzdłuż wybrzeża - to stare, drewniane dworki, niegdyś letnie domy bogatych mieszkańców Stambułu;
• wizyta w prawdziwej łaźni tureckiej w Cemberlitas lub kąpieli w Cagaloglu;
• podróż do Dolmabahce Sarayi, okazałym pałacu z największym żyrandolem w Europie;
• Bazar Egipski i przyległe ulice;
• hałaśliwa portowa atmosfera w Karakóy, z bazarem rybnym Balik Pazari oraz bazarem warzywnym, tanimi restauracjami i jedzeniem ulicznym;
• meczet Ortakoy oraz jego okolica.
• Część Stambułu jest niezwykle biedna. Jak większość dużych miast, przyciąga imigrantów poszukujących pracy. Wielu mieszka w gecekondus - nielegalnie wybudowanych mieszkaniach na obrzeżach miasta. Nie pozwól, by zachodnie uprzedzenia i lęk przed ulicznymi kanciarzami, przyćmiły twoją ocenę tego miasta.
• Przeżyj więcej w Stambule wiosną lub jesienią; letnie miesiące bywają bardzo gorące, a zimą często pada śnieg.

Zwiedzanie Stambułu z przewodnikiem. Atrakcje Stambułu

Stambuł jest urzekającym miastem — fascynującą mieszanką wspaniałych pałaców, kopuł i minaretów, brukowanych ulic, zniszczonych, starych drewnianych domów, obskurnych, betonowych bloków, wdzięcznych apartamentów w stylu secesji, międzynarodowych butików, bazarów i żebraków, ulicznych sprzedawców, bezpańskich psów, a przede wszystkim statków w cieśninie Bosfor. Stambuł jest obietnicą Orientu.

Miasto znajduje się tutaj od wieków, łącząc Europę i Azję. Przez wieki było stolicą Cesarstw: Rzymskiego, Bizantyjskiego i Osmańskiego. Trzy razy przeszło zmianę nazwy: Bizancjum, Konstantynopol i Stambuł (tur. Istanbul). W 1923 powstała Republika Turecka, a jej stolicą została Ankara. Stambuł jednak pozostał kulturowym i gospodarczym ośrodkiem kraju z imponującym dziedzictwem.

Miasto, usytuowane nad cieśniną Bosfor, zwraca się w stronę Europy, ale duszę ma głęboko zakorzenioną w Azji. Po stronie europejskiej miasto jest ponownie podzielone zatoką Złoty Róg. Na południu znajdują się miejsca z listy światowego dziedzictwa UNESCO: wspaniały Błękitny Meczet, XV-wieczny pałac Topkapi oraz Hagia Sofia (tur. Ayasofya) — „matka kościołów", arcydzieło architektury bizantyjskiej. Znajduje się tu również kryty bazar Kapali Carsi, rozległy labirynt wąskich, krytych alejek; tu sprzedaje się wszystko, od tandety po dywany warte tysiące euro. Tylko kilka minut. spaceru stąd znajduje się Suleymaniye Camii, zbudowany za panowania Sulejmana Wspaniałego i dalej na zachód, stare mury miejskie oraz wspaniały Kariye Camii.

Na północ od mostu Galata znajduje się wspaniały XIV-wieczny punkt orientacyjny, zbudowana przez genueńczyków wieża Galata Kulesi. Od tego miejsca miasto przybiera wyraźnie europejski wygląd. Główny bulwar Istiklal Caddesi, ze wspaniałą architekturą w stylu fin-de-siecle, prowadzi do Taksim i do imponującego Pomnika Republiki.

Gdziekolwiek skręcisz, napotykasz melancholijne pozostałości wspaniałej przeszłości imperialnej — pominięte, zlekceważone kawałki historii. Stambuł urzeka turystę natarczywymi wspomnieniami, zapierającego dech w piersiach wnętrza Błękitnego Meczetu, zapachami i odgłosami targu rybnego, widokiem małych łódeczek rywalizujących z olbrzymimi zbiornikowcami w Bosforze — oczywiście wspomnienia pozostają na zawsze.

Zwiedzanie Stambułu z przewodnikiem. Atrakcje Stambułu

Największe miasto Turcji położone po obu stronach cieśniny Bosfor, na północno-wschodnim brzegu morza Marmara. Tradycyjnie dzieli się na trzy główne człony:   Stambuł właściwy, Beyošlu, Oskiidar razem z Kadikôy.

Stambuł właściwy, czyli stary Stambuł, który leży na południe od Za  toki Halię zwanej Złotym Rogiem, obejmuje najstarszą część miasta z położonymi wewnątrz murów obronnych najważniejszymi zabytkami epoki rzymskiej, bizantyjskiej i osmańskiej, a także nowsze dziel. nice i przedmieścia pomiędzy Złotym Rogiem a brzegiem morza Marmara. 

Beyožlu, dzielnica która leży na północ od Złotego Rogu, połączona jest ze Stambułem właściwym trzema mostami — Galata Kôprăsîi  Atatiirk, Kópriisii, Halię Kôpriisă. Obejmuje dawne dzielnice Gala.   ta i Pera oraz nowsze przedmieścia, ciągnące się na północ wzdłuż brzegu Bosforu.

Uskiidar razem z Kadikôy, dzielnice leżące na azjatyckim już brzegu  Bosforu, tradycyjnie połączone z europejską częścią miasta komunikacją wodną, a od 1973 r. również mostem Bosforskim — Bogaz Kôpriisii (zbudowany przez Japończyków z okazji 50-lecia Republiki Tureckiej, czwarty co do wielkości most wiszący na świecie).

Ten układ powoduje, iż Stambuł ma bardzo różnorodne oblicza. Od bajkowego skupiska zabytkowych pałaców i meczetów w starym Stambule, do supernowoczesnych gmachów w okolicy Placu Taksim. Od wąskich uliczek i orientalnej zabudowy w stylu anatolijskim, w azjatyckiej dzielnicy Oskiidar, do wielkich zakładów przemysłowych w Beyošlu i peryferyjnych dzielnicach. Od przepychu rezydencji na wyspie Băyiikada, poprzez zasobną mieszczańskość „dobrych” dzielnic po obu stronach Złotego Rogu, aż po zespoły byle jak kleconych domostw na przedmieściach, zwanych po turecku gecekondu, co zna czy — postawione nocą. Według starego prawa zwyczajowego, domostwa wzniesionego i zadaszonego w ciągu jednej nocy, nie można było bowiem zburzyć.

Stambuł jest wielkim rynkiem pracy, do którego wciąż napływają ko lejne fale poszukujących zatrudnienia chłopów z Anatolii. Skupia on bowiem jedną czwartą zakładów przemysłowych całej Turcji, wytwarza około jednej trzeciej ogólnokrajowej produkcji przemysłowej, przy czym wielkim zakładom przemysłowym towarzyszą tysiące drobnych przedsiębiorstw i warsztatów rzemieślniczych, zatrudniających średnio po pięciu pracowników. Jest dużym ośrodkiem portowym dla żeglugi towarowej i pasażerskiej, pod względem wartości przewozu zajmuje pierwsze miejsce w Turcji. Jest też wielkim ośrodkiem handlu międzynarodowego, a także — największym w kraju centrum nauki i kultury.

Dla polskiego turysty krajobraz miejski Stambułu zachowuje wciąż wiele egzotyki. Jej składnikiem są ezany, czyli wezwania wiernych do modlitwy, rozbrzmiewające pięć razy dziennie z wysmukłych minaretów. Są tak zwane ktraathane, czytelnie, w których mężczyzna może zasiąść, przejrzeć gazetę, wypić herbatę i wypalić nargile, pogawędzić  albo pograć w tavla, rodzaj kości. Są od wczesnego ranka krążący po ulicach starego Stambułu sprzedawcy obwarzanków, sorbetu, prażonej kukurydzy, gazet, a także pamiątek i drobnej konfekcji, roznosi ciele czarek z gorącą herbatą, przekupnie, tragarze, pucybuci, kierowcy pojazdów lawirujących z niesłychaną zręcznością po najbardziej nawet zatłoczonych uliczkach. Egzotyczny jest dla nas gigantyczny Kryty Bazar i przedmiejskie targowiska, gdzie rybacy sprzedają dopiero co odłowione ryby nieznanych nam częstokroć gatunków, kraby i owoce morza. 

Najlepiej poznawać Stambuł podczas spacerów pieszych, aczkolwiek  dłuższe takie wędrówki bywają męczące, jako że miasto leży na terenach wyżynnych i pofałdowanych. Najpiękniejsze widoki Stambułu   oglądać można do strony morza, z wody, toteż warto postarać się o  przejażdżkę statkiem wycieczkowym lub „tramwajem wodnym”.

Dzieje miasta rozpoczynają się w początkach pierwszego tysiąclecia p.n.e., jako greckiego Byzantion? które musiało stawiać czoła licznym najeźdźcom: perskim zastępom króla Dariusza, konkurującym  Ateńczykom i Spartanom, monarchii macedońskiej, przybywającym z Północy Galatom. Zrównane z ziemią przez Rzymian, rozkwitło jednak pod panowaniem Konstantyna Wielkiego, który w roku 324 —  ze względów strategiczno-wojskowych, polityczno-administracyjnych i ekonomicznych — postanowił przenieść stolicę Cesarstwa Rzymskiego na wschód, bliżej najbogatszych prowincji.

Ów Nowy Rzym nazwano wkrótce Konstantynopolem i jest to pierwszy okres w historii miasta, z którego zabytki zachowały się po dziś dzień. Dzieło Konstantyna kontynuował cesarz Teodozjusz, który wybudował drugą linię niezwykle potężnych fortyfikacji, przesuniętą dalej w głąb lądu i ostatecznie wytyczającą granicę nie tylko Konstantynopola, lecz także starego Stambułu, Centrum miasta stanowił wówczas wielki hipodrom, miejsce spotkań wielotysięcznych tłumów z okazji uroczystości państwowych, wydarzeń politycznych i' oczywiście igrzysk, które — podobnie jak chleb ---- dawane były za darmo.

Od roku 395, po śmierci Teodozjusza i podziale imperium rzymskiego, Konstantynopol stał się stolicą Cesarstwa Wschodniego, przekształconego następnie w Cesarstwo Bizantyjskie. W VI w., pod rządami Justyniana Konstantynopol przeżył bunt i pożary, które strawiły całe dzielnice, ale rychło odbudowany został jeszcze wspanialej. Zaliczono go do najświetniejszych stolic Europy.

W ciągu następnych stuleci, chociaż Cesarstwo Bizantyjskie przeżywało zmienne koleje losu, Konstantynopol jako najdoskonalej bodaj obwarowana stolica Europy, rozkwitał dalej, a orientalny przepych życia pałacowego dodawał mu barwności. Jednak w roku 1204, rycerze czwartej krucjaty krzyżowej — zamiast walczyć z wyznawcami islamu o odzyskanie grobu Chrystusa w Jerozôlimie — wyrżnęli tysiące jego chrześcijańskich mieszkańców, zbezcześcili świątynie, bezpowrotnie ograbili jego pałace, skarbce, a nawet grobowce cesarzy.

1 czerwca 1453 r., po przeszło siedmiotygodniowym oblężeniu, Konstantynopol zdobyły wojska tureckie, wielu jego mieszkańców zginęło lub poszło w jasyr, ale budowle miejskie z rozkazu sułtana —  zostały zachowane, Mehmet II w chrześcijańskiej katedrze Hagia Sophia odprawił muzułmańskie modły, zmieniając ją w ten sposób w meczet.