Hawana, stolica Kuby jest największym miastem całego archipelagu Antyli. W aglomeracji stołecznej, stanowiącej wydzieloną prowincję Ciudad de la Habana, mieszka ponad 2 mln osób, czyli co piąty obywatel kraju . Miasto zajmuje rozległy obszar; aglomeracja ponad 800 km 2, w tym zwarta zabudowa miejska ponad 200 km 2. Jego tereny ciągną się wzdłuż Zatoki Meksykańskiej i jej odgałęzienia, jakim jest Zatoka Hawańska , sięgająca kilka kilometrów w głąb lądu.

Zwiedzanie Hawany z przewodnikiem. Atrakcje Hawany

Hawana należy do siedmiu najstarszych miast Kuby, założonych przez Diego Velazqueza. Pierwsza osada, której Hiszpanie nadali nazwę San Cristobal de la Habana, powstała w 1515 r. na południowych wybrzeżach wyspy, w pobliżu dzisiejszego portu Surgiderode Batabanó. W 1518 r. przeniesiono ją z silnie zabagnianionego wybrzeża południowego na północne, tuż przy ujściu rzeki La Chorrera (dzisiaj Almendares) do Zatoki Meksykańskiej. W rok później osadę przeniesiono o kilkanaście kilometrów na wschód, nad Zatokę Carenas, zwaną potem Hawańską – tam gdzie dzisiaj znajduje się stolica Kuby. Istnieją różne hipotezy co do pochodzenia nazwy miasta. Najbardziej znana wywodzi ją od Imienia indiańskiego władcę - Habaguanexa, któremu podlegały tereny, gdZie po raz pierwszy założono Hawan ę. Słowo habana w języku Indian Ciboneyes oznaczała równinę.

Rozwój miasta datuje się od 1556 r., gdy San Cristóbal deLa Habana zostało stolicą Kuby i zaczęło pełnić funkcję najważniejszego portu Antyli. W Hawanie zbierały się statki hiszpańskie wiozące daniny dla metropolii z jej kolonii w Ameryce; stanowiła więc ona pożądany cel ataków piratów i korsarzy, działających w rejonie Morza Karaibskiego. W celu obrony portu wzniesiono twierdzę, a samo miasto otoczono murami. W 1692 r Hawana otrzymała od króla Hiszpanii tytuł miasta i miano Klucza Nowego Świata i Przedmurza Indii Zachodnich.

Ważnym wydarzeniem w dziejach Hawany było zajęcie jej przez Anglików w 1762 r. Trwająca jedenaście miesięcy okupacja angielska okazała się niezwykle korzystna dla miasta. Anglicy zezwolili bowiem na swobodny przywóz i wywóz towarów swymi statkami, co spowodowało wielkie ożywienie handlu. Lata po okupacji angielskiej są okresem budowy wspaniałych pałaców, nowych fortów i szybkiego wzrostu liczby ludności która zaczyna osiedlać się tak że poza obrębem murów miejskich. Pod koniec XVIII w. Hawana liczyła 40 tys., zaś w początkach XIX w już ponad 100 tys. mieszkańców i należała do na największych miast obu Ameryk.

W XIX wieku jest już jednym z najbardziej nowoczesnych miast świata ; w 1831 r uruchomiona zostaje pierwsza w Ameryce linia kolejowa, łącząca ją z oddalonym o 27 km miastem Bejucal; w połowie XIX w . miasto otrzymuje telegraf, w 1855 r. oświetlenie elektryczne. w 1895 r - telefon. Pod koniec stulecia (1887 r.) Hawanę zamieszkiwało już 200 tys. osób.

Od początku XX wieku w stolicy Kuby zaczyna dominowa ć północnoamerykański styl życia, zaś w latach pięćdziesiątych przekształca s i ę ona w główny ośrodek zagranicznej turystyki weekendowej obywateli Stan6w Zjednoczonych.

Nowy etap w życiu i rozwoju miasta rozpoczyna się w 1 959 r. Likwidacji ulegają kasyna gry domy publiczne. Plaże miejskie, dotychczas za rezerwowane d a członków ekskluzywnych klubów i stowarzyszeń, udostępniono wszystkim Hawańczykom . Zburzono dzielnice nędzy. a ich mieszkańców przeniesiono do domów opuszczonych przez osoby które wyjechały z Hawany i Kuby.

Zwiedzanie Hawany z przewodnikiem. Atrakcje Hawany

Każda z dzielnic Hawany posiada inny wygląd i charakter będące wynikiem różnego okresu ich powstawania i pełnionych przez nie funkcji. Najstarsza część miasta, rozbudowana po Zachodniej stronie Zatoki Hawański ej to Habana Vieja . Od zachodu u sąsiaduj ez nią Habana - dzielnica z początków obecnego stulecia, stanowiąca centrum handlowe i administracyjne miasta. Nad Zatoką Meksykańską powstała reprezentacyjna dzielnica Vedado, w której na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych wzniesiono nowoczesne hotele i wieżowce, mieszczące biura luksusowe apartamenty. Te trzy dzielnice miasta skupiają najwięcej obiektów godnych uwagi turysty.

Na południe od wymienionych wyżej dzielnic rozciągają się dzielnice mieszkaniowe : El Cerro, La Vibora, Luyano i Lawton, zabudowane głównie dwu i jedno-piętrowymi domami. W miarę oddalania się od centrum miasta, coraz bardziej w zabudowie dominują parterowe domki. Często otoczone małymi ogródkami. Gdzieniegdzie spotykamy niewielkie skwery, wysadzane krzewami i palmami.

Za rzeką Almendares (w zachodniej części miasta) leżą rozległe dzielnice, zabudowane przeważnie willami bądź parterowymi domkami, dosłownie tonące w zieleni. Nad brzegiem Zatoki Meksykańskiej rozciąga się jedna z najbardziej reprezentacyjnych dzielnic Hawany - Miramar, której oś stanowi 5 Aleja (Havana Quinta Aavenida ) . Ma tutaj swą siedzibę większość ambasad . Liczne Wille i pałacyki . Miramar, których właściciele opuścili Kubę po 1959 r., zamieniono na internaty, szkoły i przedszkola. Jeszcze dalej w kierunku zachodnim, wzdłuż brzegów Zatoki, ciągną się plaże miejskie, tereny rekreacyjne, nowe osiedla mieszkaniowe Nautico I Flores, W tej części Hawany w dzielnicy Cubanacan mieści się Wyższa Szkoła Sztuki (Escuela Nacional deI Arte), której budynki wyróżniają się ciekawą, nowoczesną na ówczesne czasy architekturą.

Na południe i południowy zachód od Miramar leży Marianao, duża. dzielnica mieszkaniowo- przemysłowa. Godnym zwiedzenia obiektem jest tu miasteczko szkolne Ciudad Libertad, zlokalizowane na terenie dawnych koszar wojskowych Columbia. W pobliżu terenów Ciudad Libertad mieścił się najsłynniejszy hawański klub nocny i kabaret – Tropicana.

Zwiedzanie Hawany z przewodnikiem. Atrakcje Hawany

Atrakcje Hawany, forty i twierdze

Do najstarszych zabytków Hawany należą twierdze i forty, wzniesione w XVI i XVII wieku, w celu obrony miasta przed atakami piratów i korsarzy . Po obu stronach wejścia do Zatoki Hawańskiej znajdują się twierdze: Castillo dei Morro (w skrócie El Morro ; zbud. 1589-1630, zwana początkowo Castillo de los Tres Reyes deI Morro (Zamek Trzech Króli na Skalistym Cyplu Cyplu), i Castillo de San Salvador de la Punta .(w skrócie La Punta; zbud. 1590- 1598), wybudowane pod kierunkiem architekta Juana Bautisty Antonellego. Wzniesiona na wzgórzu około 40 m ponad poziomem wód zatoki twierdza El Morro wraz ze stojącą w obrębie jej murów latarnią morską (wzniesiona w 1844 r.), stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych atrkacji Hawany i obiektów miasta. W 1978 r w budynkach El Morro otwarto muzeum historyczne. Tylko jeden raz spełniła się przepowiednia budowniczego twierdzy - " kto zdobędzie El Morro, zdobędzie Hawanę w 1762 roku, po blisko dwóch miesiącach walk Anglicy twierdzę, a następnie przez jedenaście miesięcy okupowali Hawanę. W XVII wieku El Mono i La Punta połączone były łańcuchem zamykającym wejście do Zatoki Hawańskiej; łańcuch podnoszono wówczas gdy chciano do portu wpuścić jakiś statek.

Na wschodnim brzegu Zatoki Hawańskiej, obok El Morro wznosi się największa twierdza Hawany - La Cabana (Cilstillo de San Carlos de /a Cabana). wybudowana pod koniec XVIII w. To właśnie z jej murów rozlega się codziennie o godzinie 21 wystrzał armatni, który niegdyś ogłaszał zamknięcie bram miasta.

Nadmorski bulwar biegnący wzdłuż zachodniego wybrzeża Zatoki. zwany Avenida dei Puerto, łączy Castillo de la Punta z najstarszą twierdzą Hawany zarazem Kuby, jak i całej Ameryki - Castillo de la Fuerza.

Na terenie dzisiejszej Hawany znajdują się też trzy maleńkie forty, pełniące w przeszłości rolę posterunków straży portowej. Jeden z nich - San Lazaro znajduje się u zbiegu ul. San Lazaro i nadmorskiego bulwaru Malecón, przy skwerze. na którym stoi pomnik generała Antonio Maceo. Drugi - La Chorrera – przy ujściu rzeki Almendares.

Zwiedzanie Hawany z przewodnikiem. Atrakcje Hawany

Atrakcje Hawany, stara Hawana (Habana Vieja)

Centralne punkty starej Hawany stanowią dwa place — Plaza de Armas i Plaza de la Catedral. Przy Plaza de Armas, wytyczonym w 1577 roku na tyłach Castillo de la Fuerza, stoją dwa barokowe pałace: Pałac Kapitanów Generalnych, obecnie siedziba władz miasta i Muzeum Miasta Hawany (Museo de la Ciudad de la Habat oraz Palacio del Segundo Cabo — siedziba Narodowej Rady Kultury (Consejo Nacional de Cultura). Pałac Kapitanów  Generalnych (1776-1793), zajmujący zachodnią stronę Plaza Armas, uważany jest za najpiękniejszy zabytek barokowej architektury świeckiej w Hawanie. Od strony Plaza de Armas fronton pałacu zdobi piękny portal z bramą wejściową, wykonaną z karraryjskiego marmuru. Na rozległym dziedzińcu pałacowym, otoczonym pięknymi kolumnami połączonymi fukami, stoi niewielki pomnik Krzysztofa Kolumba, dłuta włoskiego rzeźbiarza Cucchiari'ego. Na jednej ze ścian pałacu umieszczona jest cegła, pochodząca z Zamku Królewskiego w Warszawie. Palacio dol Segundo Cabo został wzniesiony dla Poczty Królewskiej (Real Casa de Correos), następnie był siedzibą Królewskiego Urzędu Skarbowego (Real Intendencla de Hacjenda), w latach 1902-1928) — siedzibą Senatu Republiki Kuby, a potem Sądu Najwyższego. Naprzeciw Pałacu Kapitanów Generalnych stoi mała neo-klasycystyczna budowla El Templete, wzniesiona w 1828 r. w celu upamiętnienia miejsca, w którym zgodnie z legendą odbyło się w 1519 r. pierwsze zebranie Rady Miejskiej Hawany i pierwsza msza święta. Wnętrze budynku zdobią freski, wykonane przez Francuza Juana Baptistę Vermay, przedstawiające sceny założe-nia miasta i rozpoczęcia budowy El Templete. W centrum Plaza de Armas, na rozległym skwerze, stoi pomnik pierwszego prezydenta Republiki pod Bronią — generała Carlosa Manuela de Cspedes.

Ulica O'Reilly prowadzi z Plaza de Armas na Plaza de la Catedral, (Plac Katedralny), najbardziej uroczy zakątek hawańskiego Starego Miasta. Niewielki, kwadratowy plac zabudowany jest ze wszystkich stron. Od północy zamyka go katedra, a z pozostałych stron — piętrowe pałacyki z wysokimi podcieniami. Budowę katedry rozpoczęli w 1748 r. jezuici; budowę zakończono w 1 787 roku. Barokową fasadą zdobią dwie wysokie wieże — dzwonnice. Katedra zbudowana jest z wapienia koralowego. Ołtarze, wykonane z marmuru, onyksu i szlachetnych gatunków drewna, są bogato zdobione złotem i srebrem. Do głównej nawy przylegają kaplice El Sagrario i Loreto. Naprzeciw katedry znajduje się najstarsza świecka budowla, tzw. Palacio del Conde de Casa Bayona, pochodzący z pierwszej polowy XVIII w. Obecnie w Pałacu mieści się Muzeum Sztuki Kolonialnej (Muson del Arte Colonial), w którym zgromadzono meble, obrazy i naczynia, stanowiące wyposażenie domów arytokracji hawańskiej w XVII i XVIII wieku. Do bardzo interesujący należy też ekspozycja poświęcona jednej z najstarszych dziedzin wytwórczości, jaka powstała w Hawanie, a mianowicie mary fakturom tytoniowym. Pierwszy właściciel pałacu, jedna z m bardziej wpływowych osobistości ówczesnej Hawany, zawdzięczał swą olbrzymią fortunę przetwórstwu tytoniu i cukru. Plaza de la Catedral od strony zachodniej zamykają: Pala del Marques de Aguas Claras (zwany także Palacio de los Co des de Ponce de León), w którym mieści się restauracja El Pał oraz Casa de Bańos — dawny budynek łaźni miejskich. W tv ostatnim otworzono galerię malarstwa. Naprzeciw nich znajduje, się pałace: Marques de Arcos i dol Conde de Casa de Lor bullo; w drugim z nich mieści się archiwum historyczne Hawany. W soboty i niedziele na Plaza de la Catedral odbywa się kiermasz wyrobów hawańskich plastyków i rzemieślników, zaś wieczorami —często imprezy artystyczne. Z północno- zachodniego narożnika placu wybiega wąska uliczka Empedrado. Znajduje się przy niej jedna z najbardziej znanych hawańskich restauracji — Sodeguita del Medio. W latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku była ona miejscem spotkań przedstawicieli świata literackiego i artystycznego Hawany. Ściany baru i salek restauracji pokryte są tysiącami autografów, wśród których można odnaleźć nazwiska Ernesta Hemingwaya, Francoise Sagan, Pabla Nerudy i in. Ściany baru zdobią stare plakaty i gabloty ze zdjęciami i pamiątkami, pozostawionymi tu przez sławnych gości.

Wędrując po wąskich uliczkach Starej Hawany można zobaczyć wiele ciekawych domów, pałacyków i kościołów, pochodzących z epoki kolonialnej i reprezentujących ówczesne style architektoniczne. Oto krótka informacja o niektórych z nich, stosunkowo najlepiej zachowanych. W pobliżu Bodeguita del Medio (na odcinku ul. Empedrado, zawartym między ul. Cuba i San Ignacio) — jednopiętrowa kamienica czynszowa, przebudowana z Palacio dcl Conde de la Fleunión, pochodzącego z początków XVIII w., zwraca uwagę drewniany balkon ciągnący się wzdłuż pierwszego piętra. Przy ul. Cuba warto zwiedzić kościoły:

La Merced (przy rogu ul. Merced), pochodzący z XVIII wieku, jeden z najciekawszych w Hawanie, ze względu na piękne freski, przedstawiające sceny z dziejów Kuby i marmurowe ołtarze, bogato zdobione srebrem;

Espiritu Santo (między ul. Acosta i Jesus Maria), pochodzący z połowy XVII w., najstarszy z kościołów. jakie zachowały się do dzisiaj. Obok — dwa cmentarze;

— San Francisco (przy rogu ul. Amargura) z pierwszej połowy XVII wieku, w późniejszych latach przebudowany. Obok niego, (pod nr 460)

— okazały budynek dawnego klasztoru augustianów, pochodzący z początków XVII w. i zrekonstruowany w latach 1902-1925. Od połowy XIX wieku budynek -był siedzibą towarzystw naukowych. Obecnie mieści się Muzeum Przyrodnicze im. Carlosa Finlaya (Museo Crlos Finlay) — w tym bowiem gmachu dr Finlay, światowe mikrobiolog, ogłosił w dniu 14 sierpnia 1881 r. wyniki swych badań nad przenosicielami zarazków żółtej febry.

Przy tej samej ulicy pod nr 64 (w pobliżu skweru La Punta znajduje się pałac — Palacio Pedróso, ciekawy przykład budownictwa mieszkalnego z drugiej potowy XVIII w. Warto zajrzeć na patio (wewnętrzny dziedziniec), gdzie wzdłuż pierwszego piętra biegnie drewniany ozdobny balkon. Do 1835 roku pater ten stanowił centrum życia towarzyskiego arystokracji hawańskiej któremu ton nadawała jego mieszkanka hrabina de Merlin, znana z przeszczepienia zwyczajów arystokracji europejskiej gł. francuskiej na niezwykłe podatny na wszelkie „modne nowiny" grunt. hawański. Obecnie znany jest pod nazwą Palacio de Artesania ponieważ umieszczono w nim sklepy w wyrobami kubańskich plastyków i rzemieślników.

Ulica Obcios (prowadząca od Plaza de Armas na południk do Ayenida del Puerto) to najstarsza handlowa ulica Hawany przy rogu ul. Teniente Rey znajduje się klasztor św. Franciszkia

Convento de San Francisco, jedna z pierwszych budowli wzniesionych w Hawanie (1584-1737), w stylu pierwotnego baroku; zwraca uwagę wysoka na 40 m wieża. Klasztor pełni funkcje do 1847 roku, później miały w nim swą siedzibę, m.in. Poczta Główna.

Dom Zielonego Krzyża, (Casa de la Cruz Verde) stojący zbiegu ulic Mercaderes i Amargura jest jednym z najstarszych mieście domów mieszkalnych (II polowa XVII w.). Na narożnym budynku zachował się kamienny krzyż (pierwsza stacja Drogi Krzyżowej), któremu budynek zawdzięcza swą nazwę.

Plaza Vieja (Stary Plac) zajmuje kwadrat między ul. Rey, Muralla, San Ignacio i Mercaderes (około 200 m. zachód od klasztoru Św. Franciszka). Jest to jeden z najstarszych placów w Hawanie, wytyczony w drugiej połowie XVI wieki. Otoczony jest domami mieszkalnymi z XVIII w. Jedynym budynkiem, „nie pasującym" do placu, jest kilkupiętrowy dom wybudowany w 1949 roku z przeznaczeniem na wielki parking samochodowy.

Loma del Angel (Wzgórza Anioła) to maleńki placyk u zbiegu ulic Cuarteles i Compostella, położony przed kościołem Sant° Angel de ta Custodia, utrwalony przez Cirilo Villaverde w jego słynnej powieści Cecifia Vaides o la Loma del Angel. Kościół pochodzi z końca XVII w., przebudowany w początkach XIX w. w stylu neogotyckim; wnętrze kościoła zachowało pierwotne wyposażenie barokowe.

Spacer po Starej Hawanie proponujemy zakończyć przejś-ciem ulicą Monserrate, która powstała w połowie XIX wieku, w miejscu wyburzonych wówczas murów miejskich. Stanowi ona granicę między dzielnicami Habana Vieja i Habana. Przy ul. Monserrate oglądać możemy w następujących miejscach ocalałe fragmenty murów: na małym skwerze przy skręcie z Avenida cielerto — brama miejska La Tenaza (w pobliżu osobliwy pomnik — szczątki francuskiego statku La Coubre, wysadzonego przez nieznanych sprawców w porcie hawańskim w 1 961 r.), przy rogu ulicy Teniente Rey oraz przy rogu ulicy Avenida de las Misiones — wieża Samo Angel (od leżącego w pobliżu kościoła Santo Angel de la Custodia).

Do częściej odwiedzanych miejsc w Starej Hawanie należy Muzeum Josó Marti, zlokalizowane w jego rodzinnym domu, przy ul. Leonor Perez (w pobliżu dworca kolejowego).

Przy ul. Monserrate znajduje się także kolejna hawańska restauracja, odwiedzana często przez Ernesta Hemingwaya —La Floridita, której specjalnością są koktajle daiquiri.

Zwiedzanie Hawany z przewodnikiem. Atrakcje Hawany

Atrakcje Hawany, dzielnica Habana

Zwiedzanie tej dzielnicy proponujemy zacząć od jednej z najbardziej reprezentacyjnych ulic Hawany — Bulwaru Prado, (Paseo del Prado), której oficjalna nazwa brzmi Paseo Jose Marti. Powstała ona w 1772 r. pod nazwą Alameda de Extrarnuros, w 1840 nazwano ją imieniem królowej Hiszpanii (Reina Isabel), ale już w tym czasie Hawańczycy określali ją jako Paseo del Prado. W II połowie XIX w. aleja była ulubionym miejscem spacerów hawańczyków; tu odbywały się słynne „pochody" karnawałowe. W 1928 r. ulica została całkowicie przebudowana; jej dzisiejszy wygląd pochodzi właśnie z tego okresu.

Paseo del Prado rozpoczyna się w pobliżu Castillo de la Punta i skweru La Punta. W centrum skweru stoi Monumento a los Estudiantes — mały okrągły pawilon; pod jego dachem wspartym na kilkunastu kolumnach znajduje się fragment kamiennego muru z umieszczoną na nim tablicą, na której widnieją nazwiska ośmiu studentów medycyny, zamordowanych 27 listopada 1871 roku przez Hiszpanów, poprzedzone wymownym słowem: lnocentes ! (Niewinni !).

Odcinek Paseo del Prado między skwerem La Punta i ul. Neptunu posiada dwie jezdnie, między którymi ciągnie się wysadzana drzewami promenada; zdobią ją posągi lwów. Następnie aleja biegnie obok dużego placu Parque Central; na tym odcinku znajduje się okazały gmach, będący m.in. siedzibą teatru im. Fedorico Garcia Lorca. Teatr wybudowano w 1834 r, wówczas otrzymał on nazwę Teatr° Tacón, na cześć kapitana generalnego Kuby — don Miguela Tacón; w 1899 r. zmieniono nazwę na Teatru Nacional (Teatr Narodowy). W 1915 r. budynek teatru obudowano olbrzymim, zajmującym cały kwartał ulic gmachem,. przeznaczonym dla Centro Galiego — jednego z ekskluzywnych klubów wyższych sfer Hawany. Gmach wzniesiona w stylu neo-barokowym; z każdego rogu ozdobnego dachu wyrasta okrągła wieżyczka, zwieńczona statuetką, stylizowaną na postać La Giraldilla — symbol Hawany.

W najbliższym sąsiedztwie Centro Galiego także przy Paseo del Prado, wybudowano w latach 1925-1928 gmach Kapitolu (El Capitolio), w którym obecnie ma swą Kubańska Akademia Nauk (Academia de Ciencias ce Cuba). W centralnym hallu gmachu stoi olbrzymia statua (14,6 ni młodej kobiety; — symbol Republiki. W znajdujących się na parterze pomieszczeniach El Capitolio (po prawej stronie centralnego hallu) zlokalizowano Muzeum Przyrodnicze im. Felipe Poey (Museo Felipe Poey), żyjącego w XIX wieku pierwszego badacza przyrody Kuby.

Tuż za gmachem Kapitolu, Paseo del Prado kończy się ma-, tym skwerem, na którym znajduje się Fuente de la India (Fontanna Indianki) — postać kobiety, wyrzeźbiona przez Włocha Giuseppo Gaggini'ego, traktowana jako symbol Hawany; znana także pod nazwą Fuente de la Noble Habana (Fontanna Szlachetnej Hawany).

Obok tego skweru rozciąga się rozległy Parque de la Fra ternidad (Park Braterstwa). W 1835 r. znajdowały się tutaj tzw. Pola Marsowe, na których odbywały się ćwiczenia i parady wojskowe. Obecny wygląd placu pochodzi z 1928 roku; znajdują się na nim marmurowe popiersia bohaterów Ameryki Łacińskiej. Na zachód od Parque de la Fraternidad przy ul. Amistad stoi pałac

— Palacio de Aldarna. Jest to wielki dom mieszkalny, wybudowany w latach czterdziestych XIX w. w stylu neoklasycystycznym; składa się z dwóch budynków, których fasady zwrócone są ku równoległym ulicom Reina i Estrella, a tylne ściany wychodzą na rozległe patio.

Wracamy na plac Parque Central; w jego centrum stoi pom-nik Josó Marti, dłuta Jose Villaita de Saavedra, znanego rzeźbiarza kubańskiego z przełomu XIX i XX w. Wśród gmachów otaczających plac od strony północnej zwracają uwagę neoklasycystyczny gmach sądu, dawniej siedziba ekskluzywnego klubu Centro Asturiano oraz wielki dom, zajmujący kwartał ulic, zwany Manzana Gomez; jego parter zajmują sklepy i małe barki. Rejony leżące na zachód od Parque Central stanowią jedno z centrów handlowych Hawany; ulica San Rafael, przy której znajdą się wielkie domy towarowe to pasaż handlowy (zakaz ruchu kołowego).

Kilka interesujących obiektów znajduje się na północ Parque Central, między Paseo del Prado i Monserrate. W Pal de Bellas Arets, nowoczesnym gmachu wzniesionym w latach pięćdziesiątych XX wieku przy ul. Trocaderó, mieści się Muzeum Narodowe (Muse° Nacional) ze zbiorami sztuki kubańskiej (malarstwo, rzeźba, grafika) i malarstwa europejskiego oraz sala koncertowa.

Palatia Presidenciar (Pałac Prezydencki), wybudowany w 1920 r. jest obecnie siedzibą Muzeum Rewolucji. W Muzeum eksponowane są mundury i broń rewolucjonistów kubańskich i inne przedmioty związane z okresem walk 1953-1958. Na skwerze (Parque Zayas) między tymi gmachami ustawiono w oszklonym pawilonie jacht „Granma", którym w 1956 roku przypłynęli na Kubę z Meksyku powstańcy kubańscy, a obok niego ciężarowy samochód, którym 8 stycznia 1959 roku wjechał do Hawany Fidel Castro.

Na rozległym skwerze między Pałacem Prezydenckim i Avenida del Puerto stoi pomnik generała Maximo Gomeza, bohatera obu wojen narodowowyzwoleńczych, wzniesiony w 1935 r. według projektu włoskiego rzeźbiarza Aldo Gamba.

Zwiedzanie Hawany z przewodnikiem. Atrakcje Hawany

Atrakcje Hawany, dzielnica Vedado

Vedado jest tą dzielnicą Hawany, w której architekturze naj-bardziej widoczne są wpływy północnoamerykańskie. Wybudowana w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX w, była do 1959 roku „Mekką" turystów ze Stanów Zjednoczonych. Znajdowały się tu najbardziej luksusowe hotele, restauracje, kabarety, kasyna gry i kluby nocne.

Również i dzisiaj większość zagranicznych turystów odwiedzających Hawanę mieszka w hotelach Vedado i od tej dzielnicy rozpoczyna zwiedzanie miasta. Najbardziej reprezentacyjne ulice Vedado to: 23, Lince i przecinające je Avenida de los Presidentes (ulica G) i Paseo. Stosunkowo niewielki fragment Vedado, otoczony ulicami Linea, Avenida de los Presidentes, Infanta i nadmorskim bulwarem Malecón, skupia kilka hoteli (m.in. Habana Libre, Capri, Nacional), kilkanaście restauracji i cafeterias, kina, galerie sztuki i sale wystawowe. Osią tego rejonu miasta jest ulica 23, a zwłaszcza jej odcinek między ulicą L i Maleconem, zwany La Rampa, obniżający się w kierunku Zatoki Meksykańsklej. Stanowi on ulubione miejsce spacerów młodzieży hawańskiej i turystów. Pierwszy budynek przy La Rampa wzniesiono w 1948 roku dla rozgłośni radiowej Radiocentro; obecnie mieści się w nim Instytut Radia i Telewizji. W ciągu kilku kolejnych lat powstały następne reprezentacyjne gmachy, m.in. olbrzymi pawilon wystawowy Pabellón de Cuba (przy rogu ul. N.), Przy skrzyżowaniu ul. L i 23 znajduje się słynna hawańska Coppelia, w której podaje się wyłącznie lody, w kilkunastu smakach. Ciekawą architekturą wyróżnia się stojący w pobliżu najwyższy budynek Hawany — Focsa. Ma on kształt otwartej książki, w środkowej części zwieńczony sześciokondygnacyjną wieżą; na jej najwyższym piętrze znajduje się restauracja La Torre, z której okien można podziwiać panoramę Hawany. Na parterze tego gmachu mieszczą się m.in. teatr dziecięcy Guinol i restauracja Emperador.

Większość uliczek Vedado, na ogół cichych i spokojnych, zabudowana jest willami i pałacykami, które reprezentują rozmaite style architektoniczne — od wzorowanych na kolonialny po najbardziej nowoczesny. Znajdują się w nich między innymi restauracje, lokale związków zawodowych, instytuty naukowe. Na rogu ulic 17 i E mieści się Muzeum Sztuki Użytkowej (Museo de Artes Decorativas), w którym eksponowane są zbiory sztuki użytkowej z różnych krajów (Francji, Chin, Japonii), zgromadzone przez byłą właścicielkę domu, który zamieniono w, muzeum. Organizowane są tu także wystawy współczesnej sztuki użytkowej. Przy ul. San Miguel, w pobliżu gmachów Uniwersytetu Hawańskiego znajduje się unikalne Muzeum Napoleona (Museo Napoleónico). Jego założycielem był Jakub Wolt, syn emigranta z Galicji, jeden z kubańskich „baronów cukrowych", zagorzały zwolennik Napoleona. Wśród eksponatów zgromadzonych w muzeum znajduje się duża kolekcja popiersi cesarza, portrety Napoleona, jego rodziny i dowódców armii napoleońskiej. Budynki najstarszej, liczącej 250 lat, kubańskiej uczelni —Uniwersytetu Hawańskiego — zajmują wzgórze La Colina.

Główne wejście na teren uniwersytetu znajduje się od strony ul. San Lazaro. Szerokie schody prowadzą do gmachu rektoratu, przed którym stoi pomnik Alma Mater, W południowej części terenów uniwersytetu znajduje się kompleks obiektów sportowych .

Ulubionym miejscem spacerów, zwłaszcza wieczornych, mieszkańców Hawany jest szeroki bulwar Malecón, biegnący wzdłuż brzegów Zatoki Meksykańskiej od Castillo de la Punta w kierunku zachodnim aż do ujścia rzeki Almendares, pod którą dalsza trasa przechodzi głębokim tunelem, przekopanym pod rzeką Almendares. Bulwar powstał w 1902 r. jako pierwsza inwestycja w Hawanie, po uzyskaniu przez Kubę niepodległości.

Wędrując Malecónem od pomnika Antonio Maceo w kierunku zachodnim, mijamy hotel Nacional i dochodzimy do małego skweru (przy Avenida de los Presidentes) z pomnikiem generała Calixto Garcii. Obok znajdują się rozległe tereny Parku Josa Marti ze stadionem, gmach Narodowego Instytutu Turystyki oraz budynek, w którym mieści się ważna placówka kulturalna i oficyna wydawnicza — Casa de las Amóricas. I

Idąc dalej nad-morskim bulwarem dojedziemy do Fontanny Młodości, która została wzniesiona z okazji Xl Festiwalu Młodzieży i Studentów. Stąd ku centrum miasta prowadzi Paseo szeroka, wysadzana drzewami aleja, o długości 2,5 km, która kończy się na Placu Rewolucji. Tuż obok Fontanny Młodości — hotel Riviera.

Plac Rewolucji (Plaza de la Reyolución) i jego najbliższe okolice stanowią centrum współczesnej Hawany. Obecny wygląd Placu pochodzi z 1952 r. W centrum placu wznosi się olbrzymi marmurowy obelisk (wys. 142 m), przed którym stoi statua Jose Marti. Bezpośrednio przy Placu znajdują się gmachy Komititetu Centralnego Komunistycznej Partii Kuby, Rady Ministrów, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Komunikacji, Wojskowych Sił Rewolucyjnych, Centralnego Urzędu Planowania oraz Biblioteki Narodowej im.

Atrakcje Hawany, dzielnica, Guanabacoa

Guanabacoa jest częścią aglomeracji stołecznej, połoz-po wschodniej stronie Zatoki Hawańskiej, odsuniętą o okot 3 kilometry od jej wybrzeży.

Zwiedzanie Hawany z przewodnikiem. Atrakcje Hawany

Atrakcje Hawany, plaże

Nad Zatoką Meksykańską znajduje się kilkanaście plaż. Do kilku z nich docierają autobusy komunikacji miejskiej. Do najczęściej odwiedzanych należą plaże położone na wschód od miasta, przy nadmorskiej szosie Via Blanca, do których kursują specjalne autobusy ze Starej Hawany (z placu przed Dworcem Kolejowym). Plaże: Bacuranao, Taram, Megano, Santa Maria del Mar, Boca Ciega i Guanabo pokryte miałkim piaskiem, osłonięte wydmami porośniętymi sosnowym laskiem, ciągną się na przestrzeni kilkunastu kilometrów. We wszystkich wymienionych ośrodkach znajdują się samoobsługowe bary, w których sprzedawane są napoje, lody, słodycze i bocaditos (sandwicze).

Kilkadziesiąt kilometrów na wschód od Hawany leżą kolejne plaże: El Trópico, Jibacoa i Arroyo Bermejo, na terenie których są niewielkie ośrodki turystyczne. Arroyo Bermejo słynie także z terenów rybackich. Bardzo malownicza jest leżąca w pobliżu malutka plaża Rincón Escondido, popularna zwłaszcza wśród miłośników podwodnych „polowań" na langusty i ryby.

Kilka piaszczystych plaż znajduje się na zachód od Hawany, przy autostradzie Carretera dal Norte, prowadzącej do MarieL można do nich dotrzeć autobusami miejskimi odjeżdżającymi z dzielnicy Miramar. Do najbardziej znanych należą: Jaimanitas (ok. 10 km od tunelu Miramar), Santa Fe (ok. 15 km) i El Salado (ok. 25 km od tunelu). Na południe od Hawany, nad Morzem Karaibskim, którego wody są zwykle o kilka stopni cieplejsze od wód Zatoki Meksykańskiej, znajdują się plaże: Mayabegue, Rosaria, Caimito i Guanimar.

Warunki klimatyczne Kuby umożliwiają plażowanie i kąpiele morskie przez cały rok, z wyjątkiem dni, w których wieją chłodne wiatry północne nortes. Tradycyjny sezon trwa od maja do września, w miesiącach zimowych plaże są prawie puste i odwiedzane wyłącznie przez obcokrajowców. Jedną z bardziej atrakcyjnych form spędzania czasu na plażach jest oglądanie podwodnego świata przyrody (korale, gąbki, muszle, ryby, skorupiaki). W tym celu należy zabrać ze sobą sprzęt do nurkowania. Amatorzy fotografowania mogą przy okazji wzbogacić swą kolekcję o niezwykle ciekawe zdjęcia.